Sağlık Bakanlığı tarafından 19 Nisan 2025 günlü Resmî Gazete’de yayımlanan Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelik ile 2008 yılında yayımlanan ve bugüne kadar 35 defa değiştirilen yönetmelik yürürlükten kaldırıldı. Yeni düzenleme ile Özel Hastaneler Yönetmeliği’ndeki gibi hekimlerin 5510 sayılı Kanun 4-a (eski SSK) hükmüne göre çalışacağı kurala bağlandı ve bu hükmün uygulanmasına uyum süresi 31 Aralık 2025 olarak belirlendi.
Yeni düzenleme ile sağlık kuruluşu açmak isteyenler için getirilen “1219 sayılı kanunun 28. maddesinde sayılan suçlar ile cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlardan hüküm giymiş gerçek kişiler, kamu görevinden yasaklı gerçek kişiler ile ortaklık yapısında bu kişilerin bulunduğu tüzel kişiler adına özel hastane açılmasına izin verilmez. Bu kişiler ruhsatlı özel hastanelerin ruhsatlarını devralamaz, adına özel hastane ruhsatı bulunan tüzel kişilerin ortaklık yapısında yer alamaz” kısıtlamasının halihazırda ruhsatlandırılmış tıp merkezi, poliklinik ve müessese veya ön izin almış tıp merkezinde uygulanmayacağı da yine geçici madde ile düzenlendi.
Yönetmeliğin kapsamlı değerlendirmesi, Türk Tabipleri Birliği’nin ilgili kolları ve Uzmanlık Dernekleri Eşgüdüm Kurulu ile birlikte yapılacak olmakla birlikte, ilk elden söylenebilecekler şunlardır:
19 Nisan 2025 de yayımlanan yönetmelikteki pek çok hüküm yürürlükten kaldırılan yönetmeliğin istisnalarını düzenleyen ek 1. maddesinden alınmıştır. Bu yönüyle “yeni” olan hükümler, eskinin istisnai halleridir.
- 992 sayılı Seriri Taharriyat ve Tahlilat Yapılan ve Masli Teamüller Aranılan Umuma Mahsus Bakteriyoloji ve Kimya Laboratuvarları Kanunu Yönetmeliğin dayanakları arasından çıkartılmış; buna bağlı olarak (ayrı bir yönetmelikle düzenlenen) tıbbi laboratuvarlar da yönetmeliğin kapsamı dışında bırakılmıştır. Sağlık kuruluşlarının neler olduğu da laboratuvarlar dışarıda bırakılarak “tıp merkezi, poliklinik, fizik tedavi ve rehabilitasyon müessesesi ile muayenehane” olarak sayılmıştır.
- Müessese tanımı “3153 sayılı kanun kapsamında fizik tedavi ve rehabilitasyon hizmeti sunan sağlık kuruluşu” ile sınırlandırılmıştır.
- Tıp merkezi tanımı daha da ayrıntılandırılarak “Sağlık kuruluşunu açmaya yetkili kişiler tarafından asgari personel, donanım ve fiziki şartlar sağlanarak, bu yönetmelikle izin verilen özellikli hizmetlerin de verilebildiği ayakta teşhis ve tedavi hizmeti sunulan sağlık kuruluşu” şeklinde yapılmıştır.
- Muayenehanelerde yapılabilecek işlemleri gösteren yönetmeliğe ek-13, Danıştay kararıyla iptal edildikten sonra, aradan uzun zaman geçmesine rağmen yargı kararında belirtilen gereklere uygun düzenleme yapılmamıştır. Yeni yönetmelikte Ek-13 ile işlemler listesi oluşturulmasından vazgeçilmiş, bunun yerine genel ilkeler belirlenmiştir.
- Aynı dairede en fazla üç tabibin muayenehane hekimi olarak faaliyet gösterebileceği kuralı konulmuştur. Yürürlükten kaldırılan yönetmelikteki planlama maddesindeki “muayeneler hariç” ibaresi kaldırılmakla birlikte, planlama kapsamında ön izin alması zorunlu olan sağlık kuruluşları; tıp merkezleri, poliklinikler ve müessese olarak belirlendiğinden ve muayenehanelere planlamaya bağlı ön izin koşulu da getirilmediğinden, muayenehanelerin halihazırda da planlamaya tabi olmadığı değerlendirilmiştir. Muayenehanesi olan hekimlerin tıp merkezlerinden yararlanarak hastalarını tedavi edebilmelerine dair eski yönetmelikle getirilen kısıtlamalar, 7 Ocak 2023 ve 7 Nisan 2023 tarihli düzenlemeler esas alınarak neredeyse aynı kurallarla yeni yönetmeliğe taşınmıştır.
- Yeni bir düzenleme olarak genel kuralları belirleyen hükümde “1219 sayılı kanunun 8’inci ve 10’uncu maddeleri uyarınca tabipler, tıp diplomalarının veya uzmanlık belgelerinin verdiği yetkiler haricinde mesleklerini yürütemez. Sertifika, yüksek lisans veya doktora belgesine dayanılarak, bir başka tıp dalının görev alanına giren işlerin uzmanı olunduğu ilan edilerek meslek yürütülemez ve bu tür belgeler mesleğin icrasında uzmanlık belgesi olarak kullanılamaz” denilmiştir.
- Özel hastanelerde olduğu gibi tıp merkezleri için de TÜSKA’dan akreditasyon belgesi alma şartı getirilmiştir.
- Polikliniklerin A ve B tipi olarak sınıflandırılmasına son verilmiştir.
- Tıp merkezleri için en az on uzman hekim olan kadro koşulu beşe indirilmiştir.
- Polikliniklerin faaliyeti için zorunlu asgari hekim kadrosunun iki olması koşulu korunurken azami dört kadro ile üst sınır getirilmiştir.
- Müessese tanımının FTR ile sınırlanması üzerine yalnızca fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanlık dalında asgari bir uzman tabip çalışacağı belirtilmiştir.
- Tıp merkezi “ruhsatında yazılı olmak kaydıyla çalışma günlerinde sekiz saatten az olmamak üzere belirlenen sürede hizmet sunabilir. 10 uzman tabip kadrosu ve en az 3.000 m² kapalı alana sahip tıp merkezi kesintisiz hizmet sunar” olarak yapılan düzenleme, ilgili diğer pek çok hüküm yönünden de belirleyici ölçüt olarak kabul edilmiştir.
- Tıp merkezinde cerrahi müdahale ve gözlem hizmetleri maddesine göre;
- Cerrahi müdahale birimi; yalnızca en az 3.000 m2 kapalı alan ve 10 uzman tabip kadrosunu haiz tıp merkezi bünyesine eklenebilecek,
- Tıp merkezinde, ASA Skoru elektronik sistem üzerinden bakanlığa bildirilmeyen ameliyatlar yapılamayacak,
- Tıp merkezinde, ASA Skoru üç ve üzerinde olan hastaların ameliyatı gerçekleştirilemeyecektir.
- Acil üniteleri; sadece 24 saat kesintisiz hizmet veren, en az 3.000 m2 kapalı alanı olan ve uzman tabip kadro sayısı 10 ve üzeri olan tıp merkezinde açılacaktır. Bu kapsamda açılmış acil ünitesi bulunan kuruluşların, acil ünitesinde çalışmak şartıyla pratisyen tabip kadrosu talep etmesi halinde, bu kadroları dörde tamamlanacaktır.
- Muayenehane tabiplerinin tıp merkezinde hasta tedavi etmeleri sözleşme yapma ve ilgili branşta kadrosu bulunma koşullarına ek olarak “en az 3000 m2 kapalı alan ile 10 uzman tabip kadrosunu haiz tıp merkezinde” yapılabilecektir.
- Tıp merkezinde normal doğum yaptırılmak istenmesi halinde ek-4/Ç’de yer alan kriterler kapsamında kuruluş bünyesine doğum ünitesi eklenmesi zorunludur. Ameliyathanesi bulunmayan tıp merkezinde doğum ünitesi kurulmasına izin verilmeyecek ve tıp merkezinde planlı sezaryen yapılamayacaktır. Geçici 2. madde ile bünyesinde doğum ünitesi bulunan tıp merkezlerinden, ek-4/Ç’de belirtilen şartları taşımayanlara 31.12.2025 tarihine kadar istenen şartları sağlamaları için süre verilmekte, bu şartları sağlayamayanların doğum ünitelerinin kapatılacağı belirtilmektedir. Yürürlükten kaldırılan yönetmeliğin tıp merkezlerinde yapılabilecek işlemleri gösteren ek-9’unda sezaryen uygulamasına ilişkin açıklama “SEZARYEN YAPILAMAZ, ancak yalnızca normal doğumun seyri sırasında gelişebilecek acil endikasyonlarda (belgelemek kaydı ile) sezaryen yapılabilir. Histerektomi, abdomial (TAH) Yapılamaz: Ancak Normal Doğum/ Sezaryen sonrası gereken hallerde Histerektomi, abdomial (TAH) yapılabilir” iken yeni düzenlemeyle normal doğum yaptırılabilmesi için gereken donanım ve fiziki koşullar belirlenerek bu koşullarda normal doğum sırasında ancak tıbbi gereklilik nedeniyle sezaryen yapılabilir. Dolayısıyla öncekine göre yeni yönetmelikte doğum ve sezaryen ile ilgili farklılık, yeni yönetmelikle doğum yaptırabilmek için gerekli doğum ünitesi açma yetkisi için ameliyathane bulunması koşulunun getirilmiş olmasıdır.
- Yürürlükten kaldırılan yönetmeliğin istisna hükümlerini düzenleyen ek maddesi ile sağlık personelinin işten ayrılışlarına ilişkin hükümlerdeki koşullarda değişiklikler yapılmış;
- Muayenehaneler hariç planlama kapsamındaki özel sağlık kuruluşlarında çalışan tabip ve diş tabiplerinin 1219 sayılı kanunun 12. maddesine uygun olmak kaydıyla kadrolu çalıştığı özel sağlık kuruluşu dışında planlama kapsamındaki “birisi il dışında olabilecek” şekilde “iki” özel sağlık kuruluşunda daha çalışabileceğine ilişkin düzenleme “bir” yerde ve “aynı il içinde” olma şeklinde değiştirildi.
- Planlama kapsamındaki özel sağlık kuruluşlarının ruhsatında kayıtlı dallarda kadrolu çalışan uzmanlardan yan dal veya iki ayrı uzmanlığı bulunanların, görev yaptıkları sağlık kuruluşunda kadrolu çalıştıkları uzmanlık dalı dışındaki uzmanlık dalında kadro dışı geçici çalışabileceklerine dair düzenleme kaldırılmıştır.
- 60 yaşını dolduran tabipler ile engellilik oranı en az %60 olan tabiplerin kadro dışı geçici çalışmalarına ilişkin düzenleme korunmakla birlikte, çalışacakları iki yerin aynı ilde olması koşulu getirilmiştir. Ayrıca bu fıkra kapsamında çalışan tabiplerin bu yönetmeliğin diğer maddeleri kapsamında kadrolu veya kadro dışı geçici çalışamayacakları düzenlenmiştir.
- Yan dal uzmanlığı bulunanların ana dalda çalışmalarının bakanlığın uygun görüşüne bağlı olduğu yönündeki düzenleme özünde korunmakla birlikte, birleşimine dair düzenleme yapılmayan “Bakanlıkça planlama amacıyla oluşturulan komisyonların” uygun görüşüne bağlanmıştır.
- Yabancı uyruklu hekimlerin bakanlıkça izin verilmesi kaydıyla diğer sağlık kuruluşlarında çalışmaları mümkün olmakla birlikte muayenehanede faaliyet gösteremeyecekleri düzenlenmiştir.
- Özel sağlık kuruluşlarında çalışan hekim ve uzman hekimlerin, 1219 sayılı kanunun 12. maddesine uygun olmak kaydıyla, çalıştıkları sağlık kuruluşundaki çalışma saatleri dışında aynı il içinde başka bir tıp merkezinin acil ünitesinde nöbet tutabilecekleri belirtilmiştir.
Türk Tabipleri Birliği Hukuk Bürosu
Türk Tabipleri Birliği Merkez Konseyi
TTB amblemi indir