Bulaşıcı hastalıklar, afetleri takip eden birkaç gün için önemli bir halk sağlığı sorunu olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu kapsamda afet bölgesine temiz ve yeterli su sağlanması önceliklidir.
Bunun için:
- Afet bölgesinde afetzedelere şişelenmiş su sağlanmasının koşulları oluşturulmalıdır.
- Afet anında kişi başına günlük su gereksinimi 20 litre olarak kabul edilmektedir. Bu doğrultuda içme, yeme ve temizlik için bölgede etkilenen nüfusun gereksinim duyduğu güvenli su miktarı belirlenebilir.
Afet bölgesinde şişelenmiş su ihtiyacı karşılanamadığı ve su ihtiyacının şebeke suyundan sağlandığı durumlarda bireysel su dezenfeksiyon ile ilgili temel bilgiler:
- Bu durumlarda suyu bir dakika kaynatmak en güvenli yöntemdir.
- Eğer rakım 2000 metrenin üzerindeyse suyu 3 dakika kaynatmak gerekir.
- Şayet kaynatma imkânı yoksa suyu klor ile dezenfekte etmek bir diğer yöntemdir.
- Klor kullanarak:
- Bunun için öncelikle %1’lik klor çözeltisi hazırlamamız gerekir.
- %1’lik klor çözeltisi hazırlamak için piyasada bulunan çamaşır sularından bir şişe temin edin. Daha sonra 1 litrelik temiz, boş bir şişe alarak 1/5 (beşte biri) ni çamaşır suyu ile kalanını normal su ile doldurarak çalkalayın. Şimdi elinizde %1 klor çözeltisi var.
- %1’lik klor çözeltisini kireç kaymağı kullanarak da hazırlayabilirsiniz. Bunun için 40 gram kireç kaymağı (iki silme çorba kaşığı) bir litre suya konur ve 30 dakika beklenir. 30 dakikanın sonunda alttaki çökelti atılır ve üstteki su alınır. Bu %1’lik klor çözeltisidir.
- Bir litre suyu dezenfekte etmek için bu eriyikten (%1’lik klor çözeltisi) 3 damla kullanmanız yeterlidir. 20 litrelik bir damacanaya 60 damla eriyikten koymanız ve 30 dakika beklemeniz yeterlidir. Şimdi elinizde güvenli bir içme ve kullanma suyu vardır.
- Bu eriyiği kullanarak büyük hacimli depolardaki su da dezenfekte edilebilir. Elinizdeki 1 litrelik klor çözeltisi 20 000 damla etmektedir. Bir örnek vermek gerekirse 1 tonluk bir su deposu içindeki suyu dezenfekte etmeniz için 3000 damla %1’lik klor eriği kullanmanız gereklidir. 3000 damla eriyik de 150 ml etmektedir. Depo su ile dolu iken depoya 150 ml %1’lik klor eriği koymanız ve 30 beklemeniz yeterlidir. Bu işlemi yaptıktan sonra elinizde 1 ton güvenli içme ve kullanma suyu olacaktır.
- Su, zehirli kimyasallar ve petrol ile temas etmişse bu yöntemler işe yaramayacaktır. Dolayısıyla bu vasıftaki sular kesinlikle kullanılmamalıdır.
- Hazırlanan %1’lik klor çözeltisi kesinlikle içilmemeli ve üzeri kaza ile tüketilme tehlikesine karşı etiketlenmelidir.
Türk Tabipleri Birliği Merkez Konseyi