Aile Hekimliği Pilot Uygulamasına Başlanan İller Değerlendirme Toplantısı

1233/2006
1 Ağustos 2006

                TABİP ODASI BAŞKANLIĞI’NA

10 pilot il ve Bolu-Düzce Tabip Odası, TTB Pratisyen Hekimler Kolu , TTB Halk Sağlığı Kolu, TTB Genel Pratisyenlik Enstitüsü ve Pratisyen Hekimlik Derneği ile birlikte 29 Temmuz 2006 tarihinde Eskişehir’de yapılan “Aile Hekimliği Pilot Uygulamasına Başlanan İller Değerlendirme Toplantısı”nın tutanakları ektedir.

Bilgilerinize sunar, çalışmalarınızda başarılar dileriz.

                Saygılarımızla,
                TTB Merkez Konseyi a.
                Dr. Altan Ayaz
                Genel Sekreter

 

AİLE HEKİMLİĞİ PİLOT UYGULAMASINA BAŞLANAN İLLER
DEĞERLENDİRME TOPLANTISI
ESKİŞEHİR
29 Temmuz 2006

                Katılımcılar:

1.        Türk Tabipleri Birliği Merkez Konseyi

2.        Türk Tabipleri Birliği Halk sağlığı Kolu

3.        Türk Tabipleri Birliği Pratisyen Hekimler Kolu

4.        Türk Tabipleri Birliği Genel Pratisyenlik Enstitüsü

5.        Pratisyen Hekimlik Derneği

6.        Adıyaman Tabip Odası

7.        Eskişehir Tabip Odası

8.        Samsun Tabip Odası

9.        Denizli Tabip Odası

10.     İzmir Tabip Odası

11.     Edirne Tabip Odası

12.     Bolu Düzce Tabip Odası

Bilgilendirme

Düzce’de uygulanan Aile Hekimliği Pilot Uygulaması’nda gelinen durum;

Ø       Sevk zorunluluğunun başlaması ile (başvuran hasta sayısının %15’i) aile hekimine başvuru sayısı arttı.

Ø       Hastaların %50’si sevk istiyor. Hekimler ve hastalar karşı karşıya bırakılıyor.

Ø       İşyeri hekimleri ve Toplum Sağlığı Merkezi (TSM) hekimleri sevk yapamıyor. TSM’de çalışan doktorlar reçete yazamıyor.

Ø       Günlük poliklinik sayısı yaz aylarında hasta sayısı düşük olduğu halde hekim başına 130’u buluyor.

Ø       Aile doktorlarının çalışmaları bilgisayar aracılığı ile doğrudan Sağlık Bakanlığı tarafından denetleniyor. Ancak sık yaşanan sistem sorunları(!) nedeniyle ekranda çalışmalar görünmüyor ve ücret kesintileri yaşanıyor.

Ø       10. ay sonunda hekimlerde ücret hoşnutsuzlukları yaşanmaya başladı:

o        Ofis kirası

o        Bilgisayar kirası (bazı hekimler Sağlık Bakanlığı’nın dağıttığı bilgisayarları geri vererek kendi kişisel bilgisayarlarını kullanmaya başladı.)

o        Ücretini cepten ödeyerek personel çalıştırma

o        Sarf malzemesi giderlerinin cepten karşılanması

o        Elektrik, su, telefon vb. giderler

o        Aşı, bebek izlemi vb. rakamların düşük olması nedeniyle yapılan ücret kesintileri

Ø       Aile hekimliği başladığında ortalama 3.000 kişilik listelerle oluşturulan 104 aile hekimliği pozisyonunun ortalama 3.750 kişilik listelerle 84 pozisyona düşürülme çalışmaları sürüyor. Askerlik, eş durumu vb. nedenlerle ayrılanların yerine yeni görevlendirme yapılmıyor.

Ø       Aile hekimliği sistemini savunanların sayısı giderek azalıyor

Ø       25 hekim TSM’de çalışıyor. İlçe TSMlerinde 3’er hekim çalışması gerekirken 2 hekim bulunuyor.

Ø       Pilot Uygulama öncesi Düzce’de birinci basamakta 80 hekim çalışırken bu rakam 180’e çıktı. Ama TSH verilerinde değişiklik yok.

Ø       Aile hekimleri aşı için doğrudan takip yapamıyor. Aşı çalışmaları vatandaştan gelen aşı taleplerini karşılamakla sınırlı kalıyor.

Ø       Adli tabiplik hizmetleri de TSM hekimleri tarafından veriliyor. 7 gün 24 saat hizmet verme zorunluluğu var.

Ø       TSM hekimlerinin görev tanımı net değil. Geçici görevlendirmeler vb. ile hizmet tam karmaşa halinde.

Ø       BCG ve okul aşıları TSM’lere verildi. Diğer aşıları aile hekimleri yapıyor.

Ø       Sevk zorunluluğun başlaması ile hastanelerde acil başvuru oranı çok yükseldi.

Ø       Doğrudan 2. basamağa başvurularda %50 azalma var.

Ø       “Bu hekim sizin aile hekiminiz olacak” içerikli anket, tanıtım yapan bir hekimle hasta listesi oluşturma da “tanıtım” dönemi başlıyor.

Ø       İzne çıkan ya da rapor alan aile hekimi yerine birini bulmak zorunda. Eğer bulamazsa geçici görevlendirilen hekime yasa da belirlendiği halde ek ödeme yapılmıyor.

Ø       Vatandaşlarca bağış yapılan sağlık ocaklarında çalışan aile hekimlerinden kira alınmazken, deprem sonrası UNICEF ve uluslararası kuruluşların yaptırdığı sağlık ocaklarından kira alınıyor.

Ø       Bolu’da yapılan “aile hekimliği uyum eğitimine” Bilecik başta olmak üzere çevre illerden de katılımcılar kabul edildi.

Eskişehir’de başlayan aile hekimliği pilot uygulama süreci;

Ø       Süreç içinde sayısız basın açıklaması, miting, panel, konferans ile meslektaşlarımız ve vatandaşlar bilgilendirildi.

Ø       Hastane acillerinde çalışan hekimler aile hekimi olmak istemedikleri halde 23 pratisyen hekime geçici görevlendirme çıktı. Devlet Hastanesi acilde 1 pratisyen hekim kaldı.

Ø       Yapılan eylemlerle acilde çalışan meslektaşlarımızın bir kısmı görev yerlerine iade edildi. Sağlık Bakanlığı’nın uygulamasını destekleyen Devlet Hastanesi başhekimi istifa etti.

Ø       Acil istasyonlarında çalışan pratisyen hekim sayısı 11’e indiriliyor. Acil eğitimi almayan meslektaşlarımız buralarda görevlendiriliyor. Acil sağlık hizmetlerinin “Medline” a satılması hazırlıkları yapılıyor.

Ø       Sağlık ocaklarında aşı günü pazartesi-salı olduğu halde 17 Temmuz 2006 Pazartesi günü başlayan aile hekimliği uygulaması sonrası ilk hafta aşı neredeyse hiç yapılmadı. Bu durumu hiçbir sağlık çalışanı fark etmedi.

Ø       “43 numaraya müşteri geldi” diye seslenen hemşire oluştu.

Ø       Süreç içinde etik dışı davranan hekimlerin aile hekimliğini seçmezsen sürülürsün dedikodusu yaydıkları görüldü.

Ø       Diğer illerde geç kalınmadan sürece müdahale edilmeli.

Pilot Seçilen Diğer İllerde Durum;

İzmir de: %95’e varan oranda aile hekimliğine hayır sonucu çıkan anket- referandum yapıldı.

Ø       Aile hekimliği uyum eğitimleri için tüm sağlık ocaklarına takvim gönderilerek hekimlerin sırayla bu eğitime katılmaları istendi.

Ø       3 grup eğitim tamamlandı.

Ø        Bir çok panel, eylem ve mitingle aile hekimliği uygulaması protesto edildi.

Ø       Sendika ve meslek örgütleri ile geniş bir platform oluşturuldu.

Samsun’da: Belediyelere aile hekimliğinin getirileri anlatılıyor. 17 belediye olumlu yanıt verdi. (Bu belediyelerden sadece bir tanesi AKP’li)

Ø       25 Mayıs 2006’da tüm hekimlerin uyum eğitimine katılmasının planlanması isteği sağlık ocaklarına gönderilen bir yazı ile istendi.

Ø       Eğitimler 10 dönem olarak planlanmış. Kasım 2006 da eğitimler sona erecek.

Ø       Tüm hekimlere ulaşılarak yapılan anket sonucuna göre hekimlerin %92.6’sı aile hekimliğini ülkemize uygun bulmuyor, %98’i sağlık sorunlarının bu istemle çözülemeyeceğini düşünüyor, %95’i bu uygulamanın IMF projesi olduğunu düşünüyor.

Ø       Aile hekimliğini uygun bulan az sayıda hekimin daha çok eşi çalışmayan, çocuğu olan ve ileri yaştaki emekliliği yaklaşmış meslektaşlarımız olduğu görülüyor.

Denizli’de: Uyum eğitimleri sürüyor. Eğitimlerin 2/3’ü tamamlandı. Sağlık Müdürlüğü tarafından Kasım-Aralık 2006’da uygulamanın başlayacağı belirtiliyor.

Ø       Panel, konferans vb. ile meslektaşlarımız bilgilendiriliyor.

Ø       Hekimlerin ezici bir çoğunluğu aile hekimi olmak istemiyor.

Adıyaman’da: Kırsal dağlık bir alanda kurulu, yoğun göç veren ve göç alan (mevsimlik işçi), eğitim seviyesinin düşük olduğu Adıyaman’da; bu sistemi yürümeyeceği yolundaki Tabip Odası görüşüne rağmen eğitimler başladı.

Ø       120 hekim 7 gün ve 120 sağlık personeli 3 günlük eğitime alındı. Eğitimde sorular yanıtlanmıyor. Son derece yüzeyel bir eğitim veriliyor. Eğitimler Prof. Dr. Füsun Ersoy koordinatörlüğünde yapıldı.

Edirne’de: Eğitimlere Haziran 2006’da başlandı. 240 hekim eğitim alacak deniyor ama Edirne de bu kadar pratisyen hekim yok.

Ø       Eğitim verecek 5 ya da 4 yıldızlı otel bulunamadığı için Sağlık Müdürlüğü Eğitim Salonu yenilendi.

Ø       Özelde çalışan hekimler de aile hekimi olmak için dilekçeler veriyor.

TARTIŞMA BAŞLIKLARI

  1. Hekimlerde, sağlık çalışanlarında ve vatandaşlarda sağlık hizmeti beklentisini yükseltmeliyiz. Sağlık ocaklarında verilen hizmetle ilgili taleplerimizi geliştirelim, yükseltelim.
  2. Vatandaşlara “Sağlıkta Dönüşüm Programı’nın” getireceklerini anlatmalıyız.
  3. Uygulamanın getirdiği hukuksuzluklarla mücadele etmeliyiz. (Kamu kurumlarının kişilere kiralanması, kamu çalışanlarının “özel” statüde faaliyet gösteren aile hekimliği merkezlerinde geçici görevlendirilmesi, hukuk dışı geçici görevlendirmeler, hizmet içi olduğu tartışılabilecek eğitimin zorunlu olması, vb.)
  4. Özellikle periferde çalışan meslektaşlarımızın merkeze gelebilme ümidi ile uygulamaya sıcak bakmasından hareketle periferdeki arkadaşlarımızı önceleyen bir bilgilendirme süreci yaşatmamız gerekliliği.
  5. TTB öncülüğünde Düzce ve 10 pilot ili kapsayan bir koordinasyon kurulu oluşturulması ve sürecin tüm illerde yakından izlenmesi.
  6. TTB bünyesindeki tüm kollar ortak çalışmalı ve “Sağlıkta Dönüşüm Programı’nın” tüm yönlerini topluma, sağlık çalışanlarına anlatmalıyız.
  7. Gaziantep’te ETF hizmetlerinin özelleştirilmesi, İstanbul’da ihale edilmesi gibi örneklerle görülen sağlıktaki özelleşmenin ülkemizi içine sokacağı sıkıntıları görünür kılmalıyız.
  8. Tüm sendika, siyasi parti ve sivil toplum örgütlerini sürece dahil etmeliyiz.
  9. Sağlıkta yaşanan dönüşümün getirdiği tüm sorunları bir bilgi havuzunda toplayalım.
  10. Tüm ülke genelinde üniversite, ikinci basamak hastaneler ve birinci basamağı içine alan geniş bir eylemlilik süreci başlatalım.
  11. Bu sürece en geniş kesimleri katalım.
  12. Eylül ya da Ekim aylarında tüm ülke genelinde kitlesel eylem yapalım.

SONUÇ

1.        Eskişehir’de yapılan ortak değerlendirme kapsamında Düzce ve pilot uygulama kapsamındaki 10 ildeki tüm tabip odalarımızdan ve TTB Halk Sağlığı Kolu, TTB Pratisyen Hekimler Kolu, TTB Genel Pratisyenlik Enstitüsü ve Pratisyen Hekimlik Derneği’nden birer temsilciden oluşan bir koordinasyon kurulu kurulması gerekir.

2.        Bu koordinasyon kurulu ile tüm illerdeki süreci ortaklaştıracak bir bilgi paylaşımını sağlamak ve önümüzdeki süreci yakından takip etmek olanaklı olacaktır.

3.        Sağlıkta Dönüşüm Programı içeriği ile getirilen ve mesleğimizi, geleceğimizi tehlikeye atan tüm uygulamaları karşı ortak bir eylemliliğin geliştirilmesinde bu kurulun oluşturacağı ortaklaşmanın büyük katkısı olacaktır.

4.        Aile hekimliği ile ilgili çıkarılacak bir yayın (gazete, dergi, broşür vb.) bu kurulun oluşturacağı bilgi havuzundan beslenebilir.

İletişim:

Erkan Kapaklı
0
532 371 67 10

[email protected]

 

Muharrem Baytemur
0
533 348 46 32

[email protected]