Türk Tabipleri Birliği (TTB) Aile Hekimliği Kolu (AHEK) Orta Anadolu Bölge Toplantısı 4-5-6 Kasım 2022 tarihlerinde Eskişehir’de yapıldı. Toplantıya TTB Merkez Konseyi üyeleri Dr. Adalet Çıbık, Dr. Alican Bahadır, Dr. Aydın Şirin ve Dr. Kazım Doğan Eroğulları, Eskişehir-Bilecik Tabip Odası yönetici ve üyeleri ile İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Şanlıurfa, Gaziantep, Balıkesir, Manisa ve Denizli’den aile hekimleri katıldı.
Bölge toplantısının ilk gününde aile sağlığı merkezlerine gidilerek sağlık emekçileri ile bir araya gelindi. Buluşmalarda birinci basamak sağlık sisteminde yaşanan sorunlar konuşuldu, çözüm önerileri ve yürütülecek mücadele başlıkları üzerine değerlendirmeler yapıldı.
Toplantı, ikinci gün Eskişehir-Bilecik Tabip Odası’nda açılış konuşmaları ve AHEK sunumuyla başladı. Açılış bölümünde Dr. Adalet Çıbık, TTB Merkez Konseyi Başkanı Dr. Şebnem Korur Fincancı’nın kaleme aldığı mektubu okudu:
“Aile Hekimleri Eskişehir Bölge Toplantısı’na katılan değerli meslektaşlarım,
Mesleğimizi, emeğimizi değersizleştirme çabalarına karşı duruşunuzla, önceliği korumaya vererek yalnız biyolojik ve psikolojik değil, sosyal ve siyasal iyilik halini kuracak, bunu yaparken kendi değerimizin bilinciyle insanlığa dair tüm değerleri yeniden inşa edecek azminizi tam saygımla selamlıyorum.
Bu buluşmalar birbirimizden aldığımız güçle, dayanışmayla insana yaraşır bir sağlık sisteminin inşasında en kıymetli adımlar olacaktır.
Hekim olmanın, sizlerle meslektaş olmaktan gelen kıvancıyla her birinizi dostluk ve dayanışma duygularımla selamlıyorum.”
Eskişehir ve Bilecik illerindeki birinci basamak sağlık hizmetlerinin değerlendirildiği toplantıda daha sonra katılımcı tartışmaları, grup çalışmaları ve serbest forum yapıldı.
Toplantının üçüncü gününde ise Eskişehir ve Bilecik illerindeki birinci basamak sağlık hizmetleri, aile sağlığı merkezlerindeki sağlık emekçilerinin çalışma koşulları, Aile Hekimliği Ceza Sözleşmesi’ne karşı yapılan eylemler sonrası süren soruşturmalar ve mobbing başlıklarında tartışmalar yürütüldü.
Toplantının ikinci gününde bir de basın açıklaması gerçekleştirildi. AHEK Sekreteri Dr. Sibel Uyan tarafından okunan açıklama şöyle:
Tek Taraflı Sözleşmeyle Değil, Güvenceli Çalışmak İstiyoruz!
Türk Tabipleri Birliği Aile Hekimliği Kolu olarak yeni dönemde İkinci bölge toplantımızı Eskişehir de başkanımız Prof. Dr. Şebnem Korur Fincancı’nın haksız ve hukuksuzca tutuklandığı günlerde gerçekleştiriyoruz.
Eskişehir ve Bilecik illerinde birinci basamak sağlık hizmetlerini yerinde görmek, aile sağlığı merkezi (ASM) çalışanları ile çalıştıkları mekânlar da görüşmeye çalıştık. Ziyaretler sonrasında bugün ve yarın yapacağımız toplantılarla hep birlikte bölgenin birinci basamak hizmetleri kapsamında sağlık hizmetlerine erişimi ve ASM çalışanlarının çalışma koşullarını, özlük haklarını, yaşadıkları sorunları konuşmayı hedefliyoruz.
Eskişehir-Bilecik Tabip Odası ev sahipliğinde 4-5-6 Kasım 2022 günlerinde Eskişehir ve Bilecik illerinde yaptığımız ziyaretler, buluşma öncesi yaptığımız hazırlıklar, görüşmelerle birlikte iki gün yapacağımız değerlendirme toplantılarının sonuçlarını önümüzdeki günlerde kamuoyu ile paylaşacağımızı bildirmek istiyoruz.
Bu bölge toplantımızı TTB başkanımız Prof. Dr. Şebnem Korur Fincancı ya armağan ediyor, özgürlüğüne kavuşana dek mücadelemizi ve çabalarımızı sürdüreceğimiz bildirmek istiyoruz.
TTB Aile Hekimliği Kolu, Sağlık Bakanlığı’nın iki yılda bir aile hekimleri ve diğer ASM sağlık çalışanlarıyla yaptığı tek taraflı sözleşme öncesi 2022-2024 dönemi için hazırladığı sözleşme taleplerini kamuoyu ile paylaşıyoruz.
Hazırladığımız sözleşme taleplerimiz hem toplumun sağlık hakkı hem de birinci basamak sağlık çalışanlarının haklarını gözeterek hazırlanmıştır. Toplumun ihtiyacı kadar ve yararına olacak koruyucu sağlığın önemsendiği kamu gücüyle sunulacak birinci basamak sağlık hizmetleri ve sağlık çalışanlarının ceza ve performansa dayalı olmayan güvence içeren emeğinin karşılığı bir ücret ve diğer haklarının korunduğu sözleşme taleplerimiz kabul görene dek mücadelemizi en etkin bir şekilde sürdüreceğiz.
TTB Aile Hekimliği Kolu 2022-2024 Sözleşme Dönemi Talepleri:
- Birinci basamak sağlık hizmetleri; “koruyucu hizmetlerin” temel alındığı, toplumun tümüne, ihtiyacı kadarıyla, bölge ve nüfus tabanlı, eşit, ulaşılabilir, tamamen ücretsiz, yeterli ve nitelikli insan gücüyle, birinci ve ikinci basamak kurumlarıyla karşılıklı işbirliği içinde sunulmalıdır.
- Topluma yönelik birinci basamak koruyucu sağlık hizmetlerinin yeterli düzeyde sunulması için, bulaşıcı hastalıklar, salgın kontrolü, adli tıbbi hizmetleri ve ölüm kayıt hizmetleri, çevre sağlığı hizmetleri, evde sağlık hizmetleri, ağız ve diş sağlığı hizmetleri veren kurum ve birimlerin kadroları güçlendirilmeli, çalışanların temel hakları yeterli düzeyde karşılanmalıdır.
- Aile hekimlerinin, kendi ASM çalışma programlarını -tanımlanmış görev, yetki ve sorumluluklar çerçevesinde- günlük çalışma saatleri içerisinde yeterli bir sürede, salgın kontrol hizmetleri, izlem, değerlendirme, eğitim, saha çalışması gibi koruyucu sağlık hizmetlerini etkin, kesintisiz, nitelikli olarak yapabileceği, poliklinik başvuru saatlerini kendilerinin planlayacağı düzenlemelerin yapılmasını istiyoruz.
- Birinci basamak sağlık hizmetinin; çeşitli nedenlerden dolayı aile hekimlerine kayıtlı olmayan kişilere (sığınmacı, mevsimlik işçi, kimliksizlere vs.) misafir nüfusa da, çalışanların emeğinin karşılanması koşuluyla sunulmasını; hekim başına düşen nüfusun, hekimin aldığı ücreti değiştirmeyecek biçimde azaltılmasını talep ediyoruz.
- Pandemi sürecinde yaşadığımız en önemli sorunlardan biri hizmet verilen ASM mekânlarımızın, binalarımızın uygunsuzluğu olmuştur. Bu durum hem sağlık çalışanlarının hem de hizmet alan halkın sağlığını oldukça olumsuz etkilemektedir. ASM’lerin standart projeler dâhilinde, A sınıfı statüsünde kamu binalarında hizmet vermesi, ortak kullanılacak demirbaş ve tıbbı malzemelerin sağlanması, yenilenmesi, binaların her türlü bakım onarım ihtiyacının zamanında ve tam olarak sağlanmasını istiyoruz. Sağlık Bakanlığı tarafından bu talebimizin karşılanması amacıyla gerekli yasal düzenlenmelerin ivedilikle yapılmasını, ayrıca depreme karşı bina güvenliği tespit edilmiş veya edilecek olan deprem riskli ASM binalarının güçlendirilmesi, güçlendirilemiyorsa güvenli yerlere taşınmasını acilen talep ediyoruz.
- ASM’lerde çalışan hekim ve diğer sağlık çalışanlarına, kamu görevlisi statüsünde, toplu sözleşme ve grev hakkı içeren güvenceli/güvenli iş, güvenli çalışma ortamının sağlanmasını talep ediyoruz.
- Aile sağlığı birimlerinin bazılarında aile hekimleri tek başına çalışmakta, başta aşılama, izlem ve salgın kontrol hizmetleri olmak üzere hizmetin bütününde aksamalar olduğu bilinmelidir. Aile hekimlerinin tümü aile sağlığı çalışanları ile birlikte çalışacak şekilde yeterli insan gücü sağlanmalıdır.
- Aile hekimliği hizmetine olumlu katkısı olmayan, keyfiliğe açık nitelikteki ceza puanı ve negatif ya da pozitif performans uygulamalarının tamamen kaldırılmasını talep ediyoruz. Aşı-izlem-tarama gibi işlemlere katılma konusunda hem işveren durumunda olan Sağlık Bakanlığı’na hem de vatandaşlara, anne-babalara da yasal sorumluluklar verilmesini talep ediyoruz.
- Haftalık çalışma süresinin en fazla 40 saat olduğunun kabul edilmesi ve bu süreyi aşacak şekilde düzenleme yapılmasından kaçınılması, nöbet adı altında veya başka isimlerle esnek ve fazla mesai uygulamalarının bir daha gündeme getirilememesini talep ediyoruz.
- Pandemi sürecinde yaşadığımız hastalık hallerinde dahi sağlık çalışanlarının ücretleri kesilerek mağdur edilmiştir. ASM çalışanlarının ücretli izin haklarının hiçbir koşulda kısıtlanmamasını, yıllık izinlerin 657 sayılı yasada da yer aldığı gibi ertesi yıla devredilebilmesini, sözleşme feshine neden olacak istirahat izin sürelerini kısıtlayan düzenlemelerin kaldırılmasını, eğitim amaçlı ve idari izinler dâhil kazanılmış evrensel hakların tam olarak yaşama geçirilmesini talep ediyoruz.
- ASM çalışanlarına, (yasalarda tarif edilmiş olağanüstü durumlar hariç) kendisine bağlı nüfusa birinci basamak sağlık hizmet sunumunu içeren görev ve sorumluluklar dışında, nöbet, mevzuatı olmayan rapor düzenlemeleri, filyason, özellikli izlem ve benzeri isimler altında ek görev ve sorumluklar verilmemesini talep ediyoruz. Birinci basamak sağlık hizmetlerinin görev ve sorumluluk alanına giren her rapor düzenlemeleri için TTB ve diğer sağlık örgütlerinin katkılarıyla hazırlanacak kılavuz/rehber yayınlanmasını istiyoruz.
- Cezaevleri, kreş, bakımevleri ve askeri birlikler gibi özel hizmet gerektiren gruplara sunulacak birinci basamak sağlık hizmetlerinin, ihtiyaca uygun düzenlenmiş kurum hekimlikleri tarafından verilmesini talep ediyoruz.
- Bebek-çocuk aşıları ile bebek-çocuk ve okul izlemleri, gebe ve 15-49 izlemlerinin tam yapılabilmesi, toplum tabanlı kanser taramaları, gerekli eğitim ve bilgilendirmelere yeterli zaman ayrılabilmesi için birim başına ek hemşire kadrosunun sağlanmasını talep ediyoruz.
- Sağlık hizmetinin sürekliliğinin sağlanması ve niteliğinin arttırılabilmesi için mobil hizmetlerde; ulaşımın, sağlık hizmeti verilecek mekânın, yardımcı personel, donanım ve benzeri ihtiyaçların, hekimlerin aldıkları ücretlerde kısıtlama yapılmaksızın Sağlık Bakanlığı tarafından karşılanmasını talep ediyoruz.
- ASM’de çalışan hekimlere her altı ayda bir sendikalar tarafından belirlenen yoksulluk sınırı rakamlarının en az iki katının altında olmamak kaydıyla, net temel ücret ödenmesini talep ediyoruz.
- Sağlık Bakanlığı’nın pandemi döneminde sağlık çalışanlarının kullanması amacıyla standartlarına uygun yeterli düzeyde kişisel koruyucu ekipmanların koşulsuz ve zamanında sağlamasını talep ediyoruz.
- Aile hekimlerinin, mevzuatta tanımlanan “hastayı reddetme” ve “tedaviyi bitirmeden bırakma” haklarını kullanabilmesinin önündeki engellerin kaldırılmasını ve konunun ivedilikle değerlendirilip yerine getirilmesini talep ediyoruz.
- E-devlet veya ilçe sağlık müdürlükleri üzerinden yapılacak hasta atamalarının sona erdirilmesini, aile hekimi inisiyatifinde kesin kayıtlarının yapılmasının salgın sürecinde hastalarımıza ulaşmada yaşadığımız zorlukları azaltması, çalışma düzeni bakımından yararlı olacağını düşünüyoruz.
- Aile hekimliği sistemine ilişkin eski ve yeni düzenleyici işlemler ve/veya değişiklikler yapılması aşamalarında TTB ve ilgili dernek temsilcilerinin, sendikaların görüşlerinin alınmasını, düzenlemelerin/değişikliklerin bu görüşler dikkate alınarak yapılmasını, bu işleyişin yasal güvenceye kavuşturulmasını talep ediyoruz.
- Kısa vadede AHBS şirketlerinin bilgi güvenliği politikaları ve pratikleri çok sıkı denetlenmelidir. Uzun vadede bakanlık düzeyinde, dünyadaki iyi örnekler göz önüne alınarak bir AHBS yazılımı ve ekibi oluşturulmalı ve tüm birinci basamakta aynı sistem kullanılmalıdır. Bu sistem birinci basamakta koordinasyon görevini yerine getirebilmesi için ikinci ve üçüncü basamakla da entegre hale getirilmelidir.
- Pandemi sürecinde onlarca hekim ve sağlık çalışanı mesleklerini yaptıkları sürede COVID-19 nedeniyle yaşamlarını yitirdi. COVID-19 meslek hastalığı olarak değerlendirilip, bunun için yasal düzenleme yapılmalıdır. Hekimlik mesleğinin riskli meslek grubu içinde değerlendirilerek, mesleki yıpranma ve görev tazminatının ödenmesi için gerekli yasal düzenlemelerin geriye dönükte yapılmasını talep ediyoruz.
- Kıdem tazminatı özelden aile hekimliğine geçen meslektaşlarımıza ve aile sağlığı çalışanlarına da eşitlik ilkesi gereği ödenmelidir.
- Mesleki eğitimlerin planlamasında ve uygulamasında; TTB’nin belirleyici bir görev alabilmesinin sağlanması ve bu eğitim süreçlerinde ilgili sendika ve dernek temsilcileri ile ASM çalışanlarının aktif olarak yer alacağı çalışma gruplarının oluşturulabilmesi için gerekli yasal düzenlemelerin yapılmasını talep ediyoruz.
- Ayrıca, aile hekimliği uzmanlık eğitimi planlanırken hekimlerin birinci basamak sağlık hizmetinde geçirmiş olduğu süre ve deneyimler dikkate alınıp, TTB Genel Pratisyenlik Enstitüsü’nün (GPE) bu alandaki çalışmalarının temel alındığı tamamlayıcı bir programın ivedilikle yaşama geçirilmesini talep ediyoruz.
- Aile hekimi asistanlarının saha eğitimlerinin standardize edilmesi, aile hekimi uzmanlarının aile hekimi olarak sadece birinci basamak birimlerinde istihdam edilmesini öneriyoruz.
- Aile hekimliği sistemine geçilmesiyle kapatılan adli tıp birimlerinin, illerin nüfuslarına göre yeniden oluşturularak adli raporların ve defin ruhsatlarının verilmesi işinin bu konuda eğitim almış, bilgi, beceri ve deneyim sahibi hekimlerce yapılması için gerekli düzenlemelerin yapılmasını talep ediyoruz.
- Tüm kanser taramalarının, toplum sağlığına sağladığı faydasının ve bilimsel geçerliliğinin güncel bilimsel kanıtlar ışığında titizlikle gözden geçirilmesini talep ediyoruz.
- Aile hekimlerinin denetim kriterlerinin belirlenmesinde TTB’nin ve ilgili derneklerin, sendikaların görüş ve önerilerinin dikkate alınmasını, ayrıca denetleme mekanizmasında yer almalarının sağlanması için gerekli yasal düzenlemelerin yapılmasını talep ediyoruz.
- Sağlık çalışanlarına yönelik artan şiddet olaylarına karşı ASM düzeyinde önleyici, caydırıcı tedbirlerin alınmasını, ASM’lerin güvenliğinin Sağlık Bakanlığı tarafından ivedilikle sağlanmasını, her ASM’ye bir güvenlik elemanı kadrosunun sağlanmasını talep ediyoruz.
- Emekli hekimlerin almakta oldukları emekli aylıklarının artan enflasyon ve satın alma gücünün azalmasıyla birlikte yapılan artışın oldukça yetersiz kaldığı açıktır. Emekli hekimlerin gelirlerinde insanca yaşayabilecekleri adaletli bir iyileştirme sağlanmasını, bu amaçla TTB tarafından, emeklilik ücretinin artırılması için hazırlanan “emekli hekim acil ücret artışı önerisinin bir an önce hayata geçirilmesini, bu artışın emeklilik sonrası çalışsın çalışmasın değişik sigorta kurumlarına kayıtlı tüm emekli hekimlere ayrımsız uygulanmasını talep ediyoruz.
Türk Tabipleri Birliği Aile Hekimliği Kolu
Türk Tabipleri Birliği Merkez Konseyi