6 Şubat 2023 tarihinde merkezi Kahramanmaraş olan ve 10 kenti etkileyen iki ayrı depremde çok sayıda kişi yaşamını yitirdi, binlercesi de yaralandı. Öncelikle yaşamını yitiren yurttaşlarımızın, meslektaşlarımızın yakınlarının acılarını paylaşıyor ve kendilerine sabır, yaralılara acil şifa diliyoruz.

TTB UDEK Yürütme Kurulu deprem sonrası 7 Şubat 2023 ve 9 Şubat 2023 tarihlerinde üye dernekler ve TTB Merkez Konseyi üyelerinin de katıldığı çevrimiçi toplantılar düzenledi. Depremin duyulmasından hemen sonra tüm Türkiye’den deprem bölgesinde gitmek için gönüllü başvuran hekim sayısı 1500’ün üzerindedir. Tabip Odaları ve TTB Merkez Konseyi’ne iletilen bu listeler Sağlık Bakanlığı ile paylaşılmıştır. Sağlık Bakanlığı’ndan görevlendirme ile giden hekimler dışında, bazı dernekler de doğrudan üyelerini gereksinim duyulan alanlara yönlendirmişlerdir. Yüzlerce uzman hekim ve uzmanlık öğrencisi meslektaşımız kendi olanakları, derneklerinin desteği veya Sağlık Bakanlığı aracılığı ile deprem bölgesine gitmiştir, gitmeye devam etmektedir. Binlerce sağlık personeli gönüllü olarak çalışmakta, organizasyon eksikliğine rağmen çaba harcamaktadır.

Ortopedi, plastik cerrahi, erişkin ve çocuk nefrolojisi gibi alanlardaki derneklerimizin kendi çabaları, Sağlık Bakanlığı’ndaki yetkililer ile kişisel ilişkilerini kullanarak veya resmi destek almadan hatta engellemelere karşın deprem bölgesindeki meslektaşları ile koordine olarak vardiyalar şeklinde uzmanlarını göndermesi, yanlarında tıbbi malzeme götürmeleri etkili ve yararlı bir uygulama olmuştur. Bu örnek çalışmaların yaygınlaştırılması gerekir.

Depremin ilk günlerinde bölgedeki hekim ve sağlık çalışanı sayısı fazla olmasına karşın ilaç, donanım ve tıbbi malzeme eksikliği, yeterli organizasyonun olmaması sağlık hizmet sunumunu sınırlamıştır. Bölgede yakınlarını kaybeden, tüm olanaksızlıklarla çalışmaya devam eden (hatta acil serviste aileleriyle birlikte kalan) hekimler tükenme noktasına gelmişlerdir. Gönüllü giden ekiplerin de dinlenmeden çalışmaları, barınma, su ve yiyecek sıkıntısı benzer sonuçlara neden olmaktadır.

Dernek yöneticilerinin ilettiği sorunlardan biri de yaralıların sevklerinin belli hastanelere yapılmasının oralardaki ekiplerin aşırı yorulmasına neden olması, diğer merkezlerde hazır bekleyen ekiplerin ise boşta kalmasıdır.

En başından bu yana tüm olanaksızlıklara karşın özveriyle çalışan hekimlerin ve sağlık çalışanlarını olması sevindirici ve umut vericidir. UDEK üyesi derneklerin sağlık hizmetlerinin daha iyi sunulabilmesi için önerileri şunlardır:

• Deprem bölgesindeki meslektaşlarımız çalışmaya devam etmek durumunda kalmaktadır. Depremzede meslektaşlarımızın kendileri ve aileleri ile ilgilenebilmelerini ve felaketin şokunu atlatabilmelerini, fiziksel ve ruhsal sağlıklarını gözetmek zorundayız. Onların yüklerini üzerlerinden almalı, çalışma zorunluluklarını kaldırmalı, aileleri ve sağlıkları ile ilgilenmeleri için fırsat vermeliyiz.
• Bölgeye yapılan hekim görevlendirmeleri 3-4 günden uzun olmamalı, gönüllü havuzunda bulunan hekimler ile vardiyalı bir düzenleme oluşturulmalıdır.
• Sağlık çalışanlarının barınma, tuvalet, temizlik, yiyecek, koruyucu donanım gibi gereksinimleri bir an önce karşılanmalıdır.
• Sağlık Bakanlığı sağlık hizmetini sadece kendi bünyesinde kısıtlayarak bu konuda yeterli, hızlı ve aktif olamamakta, TTB, UDEK ve uzmanlık derneklerinin çözüm önerilerine ilgisiz kalmaktadır. Bu bilgi birikimi ve çabalardan yararlanılması şarttır.

Sağlık Bakanlığı Türk Tabipleri Birliği ve uzmanlık dernekleri ile iletişim halinde olmalıdır. Tüm hekimlerin amacının yaraları en kısa sürede sarmak ve daha fazla kişiyi yaşatmak olduğu unutulmadan kurumlar arası uyum en üst düzeyde sağlanmalıdır.

• Sağlık Bakanlığının görevlendirme yapmadığı ancak gönüllü gitmek isteyen hekimler de idari izinli sayılmalıdır.
• Yaralıların bölge dışına sevkleri dengeli olarak dağıtılmalı, doğru merkezlere yönlendirme için derneklerden uzmanların görüşleri dikkate alınmalıdır. Bu konuda derneklerimizin, Türk Tabipleri Birliğinin var olan bilgi birikimi, aktif ve efektif haberleşme olanakları ile oluşan güncel çözüm önerilerini dikkate almamak yöre halkının ve meslektaşlarımızın zarar görmesine neden olmaktadır. Bir an önce bu hatalı tutumdan uzaklaşarak TTB çatısı altında organize olan uzmanlık dernekleri ve tabip odalarının çalışma ve çözüm önerilerine destek sağlanmalıdır.
• Dernekler tarafından hazırlanan hızlı değerlendirme algoritmaları, bilgi notları bölgeye gidecek veya sevk edilen yaralıların tedavisini üstlenecek hekimlere ulaştırılmalıdır. Taburcu edilen, sevk edilen hastalarda komplikasyonları minimuma indirecek derneklerimiz tarafından oluşturulan önerileri içeren listelerin kullanılması ve eksiklerin ivedi olarak tamamlanması gerekmektedir. Böylece kaybedilen uzuv, kalıcı sekel sayısını azaltmak mümkün olabilir.
• Depremden bir süre sonra ortaya çıkabilecek bulaşıcı hastalıklar için hazırlıklı olunmalıdır. Eksik olan Covid-19 aşıları yapılmalıdır.
• Çocuk aşılamaları yapılmalı, yeterli beslenmeleri sağlanmalı, psikososyal destek verilmelidir.
• Depremin orta ve uzun vadedeki etkileri göz önüne alınarak sağlık hizmeti ve eğitimin sürdürülebilmesi için uzmanlık dernekleri üzerlerine düşeni yapmaya hazırdır. Meslektaşlarımızın uluslararası destek önerileri dahil tüm güçlerini organize ederek oluşturdukları programların uygulanmasına engel olunmamalı, desteklenmelidir.
• TTB UDEK üyesi tüm derneklerin ileride meydana gelebilecek farklı bölgelerdeki deprem ve afetlere hazırlıklı olabilmesi için bugünden itibaren eğitim çalışmalarına başlaması gerekmektedir. Bu nedenle TTB bünyesinde öteden beri yararlı çalışmalarıyla bilinen Olağandışı Durumlarda Sağlık Hizmeti Kolu başta olmak üzere ilgili birimlerle üye derneklerimizin eğitim ve hazırlık çalışmalarına başlaması için TTB UDEK altında çalışmalarımıza başlamış bulunmaktayız. Yaşananlardan ders alarak ileridekilere afetlere hazırlanmanın öneminin farkındayız. TTB çatısı altındaki örgütlenmemiz sayesinde alanımızdaki bilimsel görüş ve deneyimlerimizi tüm taraflar ve kamuoyu yararına paylaşmaya devam ederek tıpta uzmanlık alanının en güvenilir başvuru kaynağı olmaya devam edeceğiz.

TTB UDEK Yürütme Kurulu