Pratisyen Hekimler Medikal Estetik Amaçlı Sağlık Hizmetleri Sunabilir

Sağlık Bakanlığı tarafından 12 Mayıs 2003 tarihinde yayımlanan “Güzellik ve Estetik Amaçlı Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelik”te sertifika, sertifikalı tabip, uzman tabip, tabip tanımlamaları yapılmış, görev ve yetkileri şöyle belirtilmiştir.

“e) Sertifika: Güzellik ve estetik amaçlı olarak kişilere uygulayacakları tıbbi işlemlerle ilgili olarak bakanlıkça veya bakanlık tarafından yetki verilen kuruluşlarca açılan eğitimi başarı ile tamamlayan tabipler adına düzenlenen belgeyi,

f) Sertifikalı Tabip: 1219 sayılı Tababet ve Şuabatı San'atlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun’a göre Türkiye’de mesleğini icra etme hak ve yetkisi bulunan ve bu maddenin (e) bendinde belirtilen sertifikaya sahip olan tabibi,

g) Uzman Tabip: Tıpta uzmanlık mevzuatına göre dermatoloji ile plastik, rekonstrüktif ve estetik cerrahi dallarında uzmanlık belgesine sahip olan tabibi,

h) Tabip: Sağlık kuruluşunda görev yapan ve bu maddenin (f) ve (g) bentlerinde tanımlanan uzman tabip ile sertifikalı tabip…

Tabibin Görev ve Yetkileri;

Madde 12 - Tabip, sadece bir merkezde çalışabilir. Tabip, sağlık kuruluşunda uyguladığı tıbbî işlemlerden ve bu işlemler sonucu oluşabilecek komplikasyonlardan ve hasta kayıtlarının düzenli tutulmasından, mesul müdür ile birlikte sorumludur.”

Söz konusu yönetmelikte tabiplerin uygulayacakları tıbbi işlemler belirtilmiştir.

Bu yönetmelik 15 Mayıs 2008 tarihli “Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelik”in 39. maddesinin (b) bendi ile yürürlükten kaldırılmıştır. Söz konusu yönetmeliğin geçici 4. maddesinde, “yürürlükten kaldırılan yönetmelik kapsamında sayılan tıbbi işlemlerin tamamının, Sağlık Bakanlığınca ruhsatlandırılan özel sağlık kuruluşları bünyesinde yetki sahasına göre, ilgili tabip ve uzman tabiplerin tıbbi uygulaması şeklinde yapılacağı” düzenlenmiştir.

2015 yılında Türk Dermatoloji Derneği Yönetim Kurulu Başkanlığı ile Türk Plastik Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Derneği Yönetim Kurulu Başkanlığı tarafından diş hekimlerinin botoks, dermal dolgu ve benzeri uygulamaları yapmaya hak ve yetkilerinin olup olmadığı hususunda Sağlık Bakanlığı’na yazısı üzerine; Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün 19 Ekim 2015 tarihli “Botoks-Dermal Dolgu” konulu yazısı ile “söz konusu uygulamaların yetki sahasına göre, ilgili tabip ve uzman tabiplerin tıbbi uygulaması olarak ve sertifikalı hekimlerin yönetmelik yürürlükte iken kazandıkları sertifikaya bağlı tıbbi işlemleri, hakları çerçevesinde yapabilecekleri” belirtilmiştir.

Türk Dermatoloji Derneği Yönetim Kurulu Başkanlığı ile Türk Plastik Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Derneği Yönetim Kurulu Başkanlığı tarafından 19 Ekim 2015 tarihli “Botoks- Dermal Dolgu” konulu yazının iptali ve yürütmesinin durdurulması talebiyle Danıştay 15. Daire’sine Sağlık Bakanlığı aleyhine dava açılmıştır.

Danıştay 15. Dairesi tarafından, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu tarafından bozulmuş olmasına rağmen, Danıştay 10. Dairesi’nin 2005/7831 esas 2008/403 sayılı kararı gerekçe gösterilerek 19 Ekim 2015 tarih ve 3624 sayılı “Botoks-Dermal Dolgu” konulu genel yazının yürütmesi durdurulmuş ancak bu kararın Sağlık Bakanlığı tarafından temyiz edilmesi üzerine Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’nun Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelik’in geçici 4. maddesinin 4. fıkrası uyarınca; sertifika sahibi hekimlerin sertifikaya bağlı tıbbi işlemleri yerine getirmesinde mevzuata aykırı bir yön bulunmadığı, sertifikalı hekimlerin uygulamalarının “Güzellik ve Estetik Amaçlı Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelik” hükümlerine göre yürütülmekte iken kazandıkları sertifikaya bağlı tıbbi işlemleri hakları çerçevesinde yapabileceklerine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığına dair gerekçesi ile 15 Aralık 2016 tarihli karar verilmiştir.

Sağlık Bakanlığı tarafından 7 Ocak 2025 tarihinde hazırlanan “Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” Resmî Gazete'de yayımlanmıştır.

Yönetmeliğin, sağlık kuruluşlarının kalite ve verimliliğini artırmak amacıyla izin verilebilecek hususları düzenleyen ek 1. maddesinin 14. fıkrasında yer alan “deri ve zührevi hastalıkları uzmanları, plastik, rekonstrüktif ve estetik cerrahî uzmanları ile bakanlıkça onaylı medikal estetik sertifikası bulunan” ibaresi yürürlükten kaldırılmıştır. Yapılan yönetmelik değişikliği ile farklı branşlardaki hekimlerin de eğitim müfredatları ve sertifika ile edinilmiş yetkinlikleri kapsamında, bu işlemleri yapabilmesinin önü açılarak genişletilmiştir.

İlgili fıkra şu şekilde düzenlenmiştir:

“Bu yönetmelikte poliklinik odası için tanımlanmış gerekli fiziki mekan ve asgari tıbbi donanımın sağlanması şartıyla, tıp merkezi, poliklinik ve muayenehaneler bünyesinde; tabiplerce eğitim müfredatları ve sertifika ile edinilmiş yetkinlikleri kapsamında, bulunduğu sağlık kuruluşunda izin verilen tıbbi uygulamalar çerçevesinde, estetik amaçlı sağlık hizmetleri sunulabilir.”

Sonuç olarak…

Yürürlükte olan 7 Ocak 2025 tarihli “Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” gereğince; tüm tabiplerce eğitim müfredatları ve sertifika ile edinilmiş yetkinlikleri kapsamında, bulunduğu sağlık kuruluşunda izin verilen tıbbi uygulamalar çerçevesinde, estetik amaçlı sağlık hizmetleri sunulabilir.

Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından, Sağlık Bakanlığı’nın ilgili mevzuatı ve yetkilendirmesi ile belirlediği usul ve esaslara göre düzenlenen medikal estetik uygulama sertifikalı eğitim programlarını başarıyla tamamlamış fakat tescil edilmek üzere belirtilen sürede başvurmaması sebebiyle sertifikası tescil edilmemiş hekimlerin, 31 Aralık 2025 tarihine kadar Sağlık Bakanlığı’na başvurmaları halinde, bir defaya mahsus olmak üzere, mevcut sertifikaların değerlendirmeye alınacağı, uygun görülenlerin sertifikalarının tescil edilerek geçerlilik kazandırılacağı bildirilmiş bulunmaktadır.

12 Mayıs 2003 tarihli “Güzellik ve Estetik Amaçlı Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelik” ilk yayımlandığı tarihlerde yönetmeliğin 12. maddesinde yer alan görevleri yapması ile ilgili tartışmalarda Pratisyen Hekimlik Derneği olarak görüşümüz; “Bu işlemler uzman/pratisyen ayrımı olmaksızın bu konuda yetkilendirilmiş kuruluşlardan sertifika almış 6 yıllık temel tıp bilgisine ve tıp doktoru diplomasına sahip tüm hekimlerce uygulanabilir” olmuştu.

7 Ocak 2025 tarihli “Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” üzerine bugün de TTB Pratisyen Hekimler Kolu olarak görüşümüz; bu işlemlerin uzman/pratisyen ayrımı olmaksızın bu konuda yetkilendirilmiş kuruluşlardan sertifika almış 6 yıllık temel tıp bilgisine ve tıp doktoru diplomasına sahip tüm hekimlerce uygulanabileceğidir.

Türk Tabipleri Birliği Pratisyen Hekimler Kolu