TTB AHEK Doğu Anadolu Bölge Toplantısı Raporu ve Sonuç Bildirgesi’ni Açıkladı: Sağlığa Erişimde Eşitsizlikler de, Hekimlerin Yükü de Artıyor

Türk Tabipleri Birliği (TTB) Aile Hekimliği Kolu (AHEK), 21-22-23 Ekim 2022 tarihlerinde Van’da yapılan Doğu Anadolu Bölge Toplantısı’nın raporunun ve sonuç bildirgesini 4 Ocak 2023’te çevrimiçi düzenlediği bir basın toplantısı ile paylaştı.

Toplantının açılış konuşmasını yapan AHEK Sekreteri Dr. Sibel Uyan; yaklaşık 120 aile sağlığı merkezini (ASM) ziyaret ederek birinci basamak sağlık hizmetlerinin yerinde gözlemlediklerini, bir araya geldikleri sağlık çalışanları ile yaşanan sorunlar üzerine konuştuklarını söyledi. Sahadan elde edilen aktarımların bölge toplantısında ele alındığını aktaran Uyan; özlük hakları, sağlık hizmetlerine erişim sorunu ve toplumsal sağlık sorunu başlıklı üç atölye çalışması yaptıklarını belirtti.

Van-Hakkari Tabip Odası Başkanı Dr. Ahmet Koç; sözleşmeli hekimlerin ve muayenehane hekimlerinin sorunlarından randevu ve ilaç bulma zorluğuna, sağlıkta şiddetten özlük haklarındaki dengesizliklere birçok sorunla karşı karşıya olduklarını ifade etti. TTB AHEK’in bölgede aile hekimlerini ziyaret ederek sorunları görünür kılmasının önemine dikkat çeken Koç, çalışmalarda emeği geçen herkese teşekkür etti.

TTB Merkez Konseyi üyesi Dr. Kazım Doğan Eroğulları; COVID-19 pandemisinde birinci basamak sağlık hizmetlerinin öneminin daha iyi anlaşıldığını, Sağlık Bakanı’nın ise 465 milyon poliklinik yapıldığını söyleyerek toplumun hastalanmasını sanki iyi bir şeymiş gibi sunduğunu dile getirdi. Son günlerde kuduz, grip gibi aşılara erişimde yaşanan sıkıntılardan da söz eden Eroğulları, aile hekimlerinin yaşadığı sorunların en çarpıcı biçimde TTB AHEK raporunda görülebileceğinin altını çizdi.

TTB Merkez Konseyi II. Başkanı Dr. Ali İhsan Ökten; Sağlık Bakanlığı’nın ölüm istatistiklerini yayımlamayarak gizlemeye çalıştığı eşitsizliklerin, saha çalışmaları ile gözler önüne serilmesinin önemine vurgu yaptı. Ökten, “Bizim TTB olarak önceliğimiz; basamaklandırılmış, koruyucu, toplumu önceleyen bir sağlık sistemidir. Bu olmadıktan sonra adına ister Sağlıkta Dönüşüm Projesi, ister Beyaz Reform deyin; sağlıkta çöküşü engelleyemezsiniz. Kaldı ki bir ülkede Sağlık Bakanı’nın hasta sayısının artmasıyla övünmesi, istifa sebebidir. Biz TTB olarak sözümüzün arkasındayız, görevimizin başındayız, mücadelemizi sürdüreceğiz” diye konuştu.

Konuşmaların ardından TTB AHEK Sekreteri Dr. Sibel Uyan, Doğu Anadolu Bölge Toplantı Raporu’nu özetledi. Uyan, sonuç bildirgesinde güncel ve uzun vadeli sorunlara çözüm önerilerini şöyle sıraladı:

Güncel Sorunlara Çözüm Önerileri:

  1. Aile hekimine kayıtlı nüfus, çalışanların özlük ve ekonomik hakları kısıtlanmadan azaltılmalıdır.
  2. Bölgede hizmet veren sağlık çalışanlarının geçici ve kısa süreli çalışmasının önüne geçmek amacıyla bölgede çalışmak isteyen gönüllü, uyum sağlayacak çalışanlar istihdam edilmeli,  bunun için planlama yapılmalıdır.
  3. Birinci basamak sağlık hizmeti veren ekibi, sosyal hizmet uzmanı gibi meslek üyeleriyle zenginleştirilip güçlendirilmeli, genişlettirilmelidir.
  4. Boş bulunan birimlere kalıcı istihdam sağlanmalı, boş kadrolar doldurulmalıdır.
  5. Kırsal ve çevre alanlarda çalışan ekibin, çalışacakları yerlere ulaşımı Sağlık Bakanlığı tarafından sağlanmalıdır.
  6. Sağlık evleri her yönüyle güçlendirilmeli ve yenileri yapılmalıdır.
  7. Anadilinde sağlık hizmeti verilmesi desteklenmeli hayata geçirilmelidir.
  8. Birinci basamak koruyucu sağlık hizmet malzemeleri (aşı, aile planlanması vb.) yeterli ve zamanında sağlanmalıdır.
  9. Birinci basamak sağlık hizmeti kamu binalarında sunulmalı, yerleşim yerlerine yakın, depreme dayanıklı, alt yapı sorunu olmamalıdır.  
  10. Halkın yeterli dengeli beslenme sağlıklı konutlarda barınma imkânları artırılmalı, ekonomik kriz de ilaç gibi temel insani ihtiyaçlar kamu tarafından karşılanmalıdır.
  11. Grev, iş bırakma, basın açıklamaları, miting gibi hak arama, düşünce açıklama eylemleri anayasal haklardandır. Bu haklarını kullanan hekimler ve sağlık çalışanları cezai işlemlere uğramamalıdır.
  12. Hastalık Yönetim Programı uygulamasının amacı halkın sağlık ihtiyacı gözletilerek belirlenmediği ortadadır. Bu uygulamaya son verilmelidir.
  13. Aile hekimleri güvence içeren, performansa dayalı olmayan, emekliliğine yansıyacak yoksulluk sınırının en az iki katı ücret almalıdır.

 

Uzun Dönemli Sorunlara Çözüm Önerileri:

  1. Sağlık çalışanlarının karar süreçlerine sağlıkçı meclisleri gibi bir mekanizmayla katılımı sağlanmalıdır.
  2. Yerel yönetimlere, sağlık hizmetlerinin planlaması, uygulaması, sürdürülmesi için sorumluk verilmesini öneriyoruz.
  3. Tıp eğitiminde, dil öğrenimi, coğrafya dillerinin öğrenilmesi özendirilip, sağlık hizmetlerinin sunulmasın da çok dilli hizmetin yaşama geçirilmesi sağlanmalıdır.
  4. Toplumun sağlık alanında katılımını artırmak karar alma süreçlerine girmeleri için işlevli kent konseyi meclisleri geliştirilmesini öneriyoruz.
  5. Sağlık bilgisinin toplumsallaşması için mekanizmalar geliştirilmesini öneriyoruz.
  6. Birinci basamak koruyucu sağlık hizmetlerinin güçlendirilmesi esas hedef olarak belirlenip ihtiyaçlar ve eksikler düşünülerek yaşama geçirilmesini istiyoruz.
  7. İkinci basamak sağlık hizmetlerinin bölge ihtiyaçlarına göre belirlenip, güçlendirilmesi, yeterli uzman desteği ve dağılımının planlanıp uygulanmasını istiyoruz.

 

TTB AHEK Doğu Anadolu Bölge Toplantı Raporu ve Sonuç Bildirgesi’nin tamamı için tıklayın.