TTB Pandemi Bülteni #9 - Türkiye Verileriyle Türkiye’yi Konuş(a)mamanın Dayanılmaz Ağırlığı

Türk Tabipleri Birliği’nin (TTB) her çarşamba düzenlediği Pandemi Bültenlerinin dokuzuncusu “Türkiye Verileriyle Türkiye’yi Konuş(a)mamanın Dayanılmaz Ağırlığı” başlığıyla 14 Temmuz 2021 günü çevrimiçi olarak gerçekleşti. Bültenin sunumunu TTB Merkez Konseyi üyesi Dr. Halis Yerlikaya yaptı.

COVID-19 pandemisinin halen sürdüğünü söyleyerek söze başlayan Yerlikaya, Türkiye’de vaka sayıları yeniden artış eğilimine girmesine karşın Sağlık Bakanlığı’nın ne şeffaflıkla veri paylaştığını ne de bulaş kaynaklarına ilişkin bir açıklama yaptığını belirtti. COVID-19 Durum Raporları’nın 8 aydır kamuoyuna ve bilim çevrelerine sunulmadığına dikkat çeken Yerlikaya, Sağlık Bakanlığı’na başlık başlık şu soruları sordu:

Hastalık Verileri ve Varyantlar

• Varyantlara dair ayrıntılı veriler neden açıklanmıyor?
• Pozitif vakalar içindeki varyantların oranı nedir? Dağılımı (Alfa, Beta, Delta ve diğer) nasıldır?
• SARS-CoV-2 sekanslama çalışmaları Sağlık Bakanlığı’na bağlı kaç merkezde yapılmaktadır?
• Sağlık Bakanlığı’na sekans yapılmak üzere gönderilen örneklerin sekans sonuçları, örneği gönderen test merkezlerine neden düzenli olarak bildirilmemektedir?
• Hızlı antijen testlerinin hedefe uygun, doğru gruplarda ve uygun koşullarda uygulanması için bir düzenleme yapılmış mıdır?
• Delta varyantının görüldüğü kişi sayısı son bir haftada 284'ten 750'ye çıkmışken;
  • Delta varyantının ilk görüldüğü günden bugüne eğrisi nasıl seyretmiştir? Günlük değişimler nasıldır?
  • Bu varyant hangi yöntemle tespit edilmekte ve izlenmektedir?
  • Bu artış hızıyla Eylül ayında rakamların ne olacağı konusunda Sağlık Bakanlığı’nın bir öngörüsü var mıdır?

Ölümler/Fazladan Ölümler

• Neden COVID-19 vaka ve ölümlerinin yaşları, cinsiyetleri, hastalık geçmişleri ve eşlik eden hastalıkları, yaşadıkları yerler (il/mahalle/ilçe), vatandaşlık statüleri, meslek grupları/işkolları/çalıştıkları işler, gelir grupları, elde edilmiş eğitim imkanları, hastalık bulguları, sair risk grupları açıklanmıyor?
• TÜİK, haziran ayında yayımlayacağı ölüm istatistiklerini yayımlamamış ve bu konuda kamuoyu ve basına tatminkâr bir açıklama yapmamıştır. Halktan gizlediğiniz nedir?

Açılma ve Toplumsal Hareketlilik

• Hastalığın ülkeye girişinin engellenmesinde;
  • Delta varyantın çok yaygın olduğu Rusya ve İngiltere’den gelenlere yönelik hangi önlemler alınmaktadır?
  • Önlemler alınmıyorsa, neden alınmamaktadır?
• Hastalığın ülke içinde yayılımının önlenmesinde;
  • ÖSYM gibi organizyonlarda neden yeterli önlem alınmamaktadır?
  • İşyerlerinde salgın önlemleri ile artırılmış işçi sağlığı iş güvenliği önlemleri uygulamaları neden denetlenmiyor?

Filyasyon

• Filyasyon neden yavaşladı? 
• Bağışıklama bu düzeydeyken hala elimizdeki en önemli mücadele  araçlarından biri değil mi?
• Turizm bölgelerinde filyasyon nasıl yapılıyor?
• Temaslı sayıları nasıl bu kadar düşük?  
• Tıpkı İngiltere vb. ülkeler gibi salgın kümeleriyle ilgili bilgileri toplumla neden paylaşmıyorsunuz?

Havalandırma

• Okullar, büyük ölçekli işyerleri (fabrika, OSB, depo, liman…) gibi toplu yaşanan yerlerde havalandırma ile ilgili hangi düzenlemeler yapıldı?
• AVM’ler halen önemli bulaş mekanları arasındadır. Buralarda hangi önlemler alınmaktadır?

Aşı Tedirginliği ve Bölgesel Eşitsizlikle Mücadele

Pandemi Bülteni’nin son bölümünde aşılama çalışmalarındaki eşitsizliklere vurgu yapan Yerlikaya şu bilgileri paylaştı:

• Muğla, Çanakkale, Kırklareli’de %75 üzerine çıkan tek doz aşılama; Ağrı, Şırnak, Bitlis, Bingöl, Batman, Muş, Diyarbakır, Mardin, Şanlıurfa ve Siirt’te %55 ve altında kalmıştır.
• İki doz aşılamada en yüksek oran %36 ile Çanakkale iken, en düşük %6 ile Urfa olmuştur.
• Aşılama hızının böyle devam etmesi halinde %70’lik eşiğe 1 Ekim 2021 tarihi öncesi ulaşmamız olanaklı görülmemektedir. Ayrıca Delta varyantının yayılımı ve daha genç yaşlardaki yoğunluğu göz önüne alındığında %80-85 aralığında bir toplumsal bağışıklık yakalamamız gerektiği görülmektedir.

Bölgesel eşitsizliğin yanı sıra mültecilere ve sağlık çalışanlarına ilişkin verilerin de belirsiz olduğunu ifade eden Yerlikaya, TTB’nin pandemi süresince yaptığı çağrıları yineleyerek sunumunu tamamladı:

• Salgın yönetimi ciddi bir iştir, ihmale gelmez.
• Şeffaflık olmadan pandemi yönetilemez.
• Tüm veriler açıklıkla meslek örgütleri, bilim çevreleri ve kamuoyuyla paylaşılmalıdır.
• Türkiye kendi verileri üzerinden salgını analiz etmeli ve önlemleri bu veriler üzerinden yönetmelidir.
• Sağlığın planlanması ancak gerçek verilerin açıklanmasıyla olanaklı olacaktır.

Bültenin tamamı için tıklayın.

Sunumun tamamı için tıklayın.