Okuduklarımızdan

HAYATIN İPUÇLARI

Genlerin ve Gen Mühendisliğinin Öyküsü

Susan Aldrige

Mayıs 2000, Evrim Yayınevi, 306 Sayfa

İnsan Genomu Projesinin ulaştığı noktanın, ABD Başkanı ve İngiltere Başbakanı tarafından aynı anda dünyaya duyurulmasının ardından tüm görsel ve yazılı basında pek çok haber çıktı. Konuya gerçekçi yaklaşımların yanı sıra pek çok hatalı söylemler de yaygın olarak konuşuldu. Konuya gerçekçi yaklaşmak isteyenler için güvenilir bilgi kaynakları gereksinim gündeme geldi.

"Hayatın İpuçları" genlerin ve gen mühendisliğini tarihsel gelişimi içerisinde inceliyor. Gen kavramına kadar geçilen aşamalar aktarılırken bilimin ilerlemesinde dogmaların nasıl engeller oluşturduğu da gözler önüne seriliyor. Bugün genetik mühendisliği ilaç sanayinden tarıma, adli tıptan çevre sorunlarına yeni önerilere kadar geniş bir yelpazede çalışma alanı bulabilmektedir. Kitapta tarihsel gelişimin, temel genetik bilgileri yanı sıra tüm bunların üzerinde yükselen "DNA'nın ötesinden" bir bakışla felsefi ve etik yaklaşımlar da yer almaktadır

            Genetik gelişmelerin yol açtığı yeni açılımlar; bu açılımların oluşturduğu yeni paradigmalar pek çok konuya bakış açılarımızı değiştirmeye zorlamaktadır. Doğru ve en son bilgilerle donanarak yanlış yönelimlerin önüne geçebiliriz. Kitap yalın anlatımı, kapsamı, içeriği ile bu konuda etkin bir rol üstlenmektedir.

LABORATUVAR ÇALIŞANLARI İÇİN REHBER KİTAP

SOFRALIK TUZDA İYOT TAYİNİ

Ana Çocuk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Refik Saydam Hıfzıssıhha Enstitüsü Başkanlığı

Ankara 2000, Tisamat Basım Sanayi, 42 Sayfa

Türkiye'de her yıl yaklaşık 1,400,000 bebek dünyaya gelmektedir. Bu bebeklerin sağlıklı büyümeleri ve gelişmeleri için almaları gereken eser elementler içerisinde iyot önemli bir yer tutmaktadır. En yaygın ve görünür belirtisi guatr olan iyot yetersizliğinin, en yıkıcı sonucunu zihinsel yetersizlikler oluşturmaktadır. Vücuda besinler, su ve deniz ürünleri ile alınan iyotun yetersizliği sonucu oluşan hastalıklar özellikle toprağında iyot yetersizliği olan bölgelerde daha sık görülmektedir. 1999 yılında Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji AB'nın yaptığı bir çalışmada 20 ilde 9-12 yaş grubu çocuklar guatr yönünden değerlendirilmiştir. Yöntem olarak ultrasonografi ile tiroid bezi değerlendirilmesi ve idrarda iyot ölçümü kullanılmıştır. Çalışma sonucunda %31,8 guatr sıklığı belirlenmiştir. İyot yetersizliğinin, çocuklarda okul çağı başarısını etkilediği göz önüne alınırsa sorunun önemi daha açık görülebilir.

            İyot yetersizliğine yönelik yapılan çalışmalardan en önemlisi sofra tuzuna iyot eklenmesidir. Tuz kodeksi yasa değişikli ile tuz üreticileri tarafından sofralık tuza 50-70 mg/kg potasyum iyodür, 25-40 mg/kg potasyum iyodat katılması yasal olarak zorunlu hale getirilmiştir. Bu çalışmanın bir ayağı da üreticiden sofraya gelene kadar tuzdaki iyotun miktarının denetlenmesidir. Basit laboratuvar yöntemleri ile bu değerlendirmeler yapılabilir. "Sofralık Tuzda İyot Tayini" kitabı tuzda iyot miktarını ölçmeyi adım adım açıklamaktadır. Araç, gereçler, metod, deneyin yapılışı, kontrol ve tanık deney, hesaplama işlemleri, resimlerle desteklenerek adım adım açıklanmaktadır. Çalıştığımız yörelerde iyotlu tuz kullandırmayı özendirmek, tuzun, satıldığı yerlerde uygun koşullarda saklanmasını sağlamak, bunun yanı sıra örnekler alarak tuzdaki iyot miktarını değerlendirmek iyot eksikliği hastalıklarıyla etkin savaşımın temel tutumlarıdır.

.......