Bulaşıcı hastalıklar hala ülkemizde tehdit olmaya devam ediyor. Sağlıkta Dönüşüm Programı nedeniyle birinci basamak sağlık hizmetlerinin yeniden yapılanması da bulaşıcı hastalıklarla mücadeleyi etkilemiş durumda. Bulaşıcı hastalıklarla mücadeleyi etkileyen sorunlar ele alındığında ilk akla gelenler olarak şunlar sıralanabilir: Birinci basamak hizmetler kapsamında bazı hizmetlerin farklı bakanlıklara delege edilmesi; aile hekimliği süreci ile sağlık hizmetlerinin parçalanması, coğrafi bütünlüğün ortadan kalkması ve tedavi edici hizmetlerin ön plana geçmesi nedeniyle artan hasta başvurularının bildirimleri aksatması; yerel yönetimlerle işbirliği konusunda yaşanan sorunlar; kentsel dönüşüm; dikey örgütlenmelerin entegrasyonu ile ilgili sorunlar; neoliberal tarım politikaların yol açtığı zoonotik hastalıklarla mücadeledeki sorunlar…
Sağlıkta Dönüşüm Programı yaşama geçmesi sonrası bulaşıcı hastalıklar karşımıza salgınlar şeklinde çıkmaktadır. İshal (Malatya, Aksaray, Terme gibi), kızamık (İstanbul), tifo (Van), Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (Kelkit vadisinden, diğer bölgelere de yayılmış durumda), neonatal sepsis (Manisa), kuş gribi (özellikle Doğu Anadolu) vb. salgınlar son dönem yaşadığımız salgınlara örnek verilebilir. Sağlık hizmetlerindeki entegrasyonun bozulması, müdahalede geç kalınması, müdahale edecek birimlerdeki görev karmaşası, yerel yönetimlerle işbirliği sorunları, yetersiz önlemler-denetim vb. yeniden yapılanma ile ilgili sorunlar olarak dikkati çekmektedir.
Mardin ili Midyat ilçesi Savur Beldesine ait özellikle Başkavak köyünde ortaya çıkan sıtma salgınında da benzer dinamiklere rastlanmaktadır. Hal böyle iken Sağlık Bakanlığı sıtma olgularının ülke kaynaklı olmadığı, kökü dışarıda (importe vakalar) telaşına düşmesi düşündürücüdür. Kökü dışarıda da olsa kısa zamanda tüm köye yayılması, diğer köylere sıçraması, ikincil-üçüncül atakların oluşması koruyucu sağlık hizmetlerindeki yapısal sorunlara işaret etmektedir. Gözden kaçırılmaması gereken bir konu da olgu sayısının kamuoyu ile paylaşılmaması, ilk günlerde tespit edilen 12 olgu ile sınırlı tutulmasıdır.
TTB olarak sıtma olgularının incelemesi ve mevcut bilgilerinin kamuoyu ile paylaşılmasının halkın sağlığı ile ilgili vazgeçilmez sorumluluğumu olarak görmekteyiz. Bu amaçla TTB-Halk Sağlığı Kolu öncülüğünde, Halk Sağlığı Uzmanları Derneği (HASUDER) ve Türkiye Parazitoloji Derneği (TPD) işbirliği ile sıtma olgularını yerinde incelemek için bir ekip oluşturuldu. Mardin Tabip Odası, Mardin Halk Sağlığı Müdürlüğü ve Türkiye Halk Sağlığı Kurumu’nın Zoonotik ve Vektörel Hastalıklar Daire Başkanlığı da çalışmamıza destek oldu. Adı geçen kurumlara ve yöre halkına teşekkürü bir borç biliriz. Raporun oluşturulmasına katkılarından dolayı Prof.Dr.Muzaffer Eskiocak, Prof.Dr.Ali Osman Karababa, Prof.Dr.Ali Ceylan, Prof.Dr.Günay Saka ve Yrd.Doç.Dr. Mutalip Çiçek’e ve TTB-HSK, HASUDER ve TPD’ne TTB-MK olarak çok teşekkür ederiz.
Dileğimiz “
Mardin-Savur İlçesi Sıtma Salgınını İnceleme ve Değerlendirme Raporu”un yürütülmekte olan Sağlıkta Dönüşüm Programı’nın yapısal sorunlarının dikkate alınması ve eleştirel gözle değerlendirilmesine katkı sağlamasıdır.
Türk Tabipleri Birliği
Merkez Konseyi
