Türk Tabipleri Birliği Yönetimi Epidemiyolojisi 1990

TTB Yönetimi 6023 Sayılı Yasa ile belirlenen Büyük Kongre, Merkez Konseyi ve Tabip Odaları yönetim kurullarından oluşur. Merkez Konseyi bu temsil kuruluşlarının dışında daha katılımcı bir karar alma ve uygulama için yeni oluşumlar önermiştir ve bu konuda çok hızlı bir süreç yaşanmaktadır. Ayrıca, yönetim mekanizması dışında "kollar", başarıyla yürütülen "birim" temsilcilikleri de, TTB’nin diğer organlarıdır. Son saydıklarımızı başka bir zaman değerlendirmek üzere var olan örgütlenme modeli içindeki TTB yönetiminin özellikle temsiliyet açısından epidemiyolojisini gözden geçirdik.

Türkiye’de 42.502 hekim vardır.[1] Bu hekimlerin yaklaşık %60’ı TTB üyesidir. Bu sayı dünyada da en güçlü hekim örgütlerinden olan Amerikan Tabipler Birliği’nin üye oranı ile karşılaştırıldığında oldukça yüksektir. Amerikan Tabipler Birliği’ne ülkelerindeki hekimlerin %43’ü üyedir.[2] Yasalarla bazı grupların üye olma zorunluluğu kaldırılmış, hekimlerin örgütleriyle ilişki kurma istekleri çeşitli baskılarla çok alt düzeylere indirilmiş olmakla birlikte TTB’ne hekimlerimizin %50’sinden fazlasının üye olması çok umut verici bir göstergedir.

Üyelerimizin demografik bazı özelliklerine bakıldığında aşağıdaki tablo ortaya çıkmaktadır:

Kayıttaki 18.336 üyemizden 10.902’si uzman hekim (%55), 7.434’ü pratisyen hekimdir (%45).

Türkiye genelindeki hekim sayısı ile karşılaştırıldığında: ülkedeki pratisyen hekimlerin %36’sı kayıtlı üyemiz olup, bu sayı uzmanlar için %93’tür.

Kayıtlı 18.336* üyemizin 14.559’u erkek (%80), 3.777’si kadındır (%20). Türkiye genelinde kadın hekim sayısı ile ilgili sağlıklı veri olmamakla birlikte tahminler kadın hekim yüzdesinin %25-30 civarında olduğunu göstermektedir. O halde kadın hekimlerin %30’a yakını üyemizdir.

TTB’nin temsil organlarının yapılarına bir göz atarsak:

Büyük Kongre, TTB’nin en geniş katılımlı karar organıdır. 195 delegesi vardır. 1990 yılında seçilen delegelerden 13’ü (%6) kadın, 182’si (%94) ise erkektir. Kadın hekimlerin üye olma sayıları daha düşüktür. Ayrıca, sayılara baktığımızda daha çarpıcı bir tablo ortaya çıkmaktadır. %20’si kadın üyelerden oluşan TTB’nin Büyük Kongre’sinde, kadın hekimler %6 gibi bir oranla temsil edilmektedir. Temsilciler Meclisindeki pratisyen hekim sayısı 58 (%30), uzman hekim oranı ise %70’tir. Bu da Türkiye’deki hekimlerin yarısını, üyelerimizin ise yarısına yakınını (%45) oluşturan pratisyen hekimlerin temsilciler meclisinde daha az ancak, giderek daha gerçeğe yakın biçimde temsil edildiğini göstermektedir.

Oda yönetim kurullarının yapılarına baktığımızda da benzer tablo görülmektedir:

41 Odamızın 205 Yönetim Kurulu üyesinin %6’sı kadın, %94’ü erkektir. Ayrıca yönetim kurullarında pratisyen hekim sayısı %23 oranındadır.

Büyük Kongre üyeleri ve Oda yönetim kurullarının bazı uzmanlık dallarına göre demografisi de tabloda görüldüğü gibidir.

Uzmanlık Dalları	Büyük Kongre	Oda Yönetim Kurulları	Bu uzmanlığın tüm uzmanlıklar içinde yüzdesi
İç Hastalıkları	4.5	4.5	15.5
Göğüs Hastalıkları	2.0	1.4	1.5
Çocuk Sağ.ve Hast.	2.0	4.0	11.0
Ruh Sağlığı	1.0	3.0	2.5
Halk Sağlığı	2.5	2.4	1.0
Genel Cerrahi	11.0	8.0	10.0
Ortopedi	4.5	4.3	3.5
Göz Hastalıkları	4.0	2.5	5.2
Üroloji	4.0	6.4	4.0

Tablodan da görüleceği gibi özellikle iç hastalıkları ve çocuk sağlığı ve hastalıkları gibi dahili dallarda çalışan meslektaşlarımız Büyük Kongre’de ve Oda yönetim kurullarında oldukça az temsil edilmektedirler.

Genel görünüm böyle iken Odalara tek tek baktığımızda da bazı farklılıklar görünmektedir. Örneğin, bazı Odalarımızda yönetimde hiç pratisyen hekim yok iken bazı odalarımızda bu oran %60’lara çıkmaktadır.

Örgütümüzün demografik yapısını incelemek, "daha çok katılımcı" olmaya çağıracağımız hedef grupları belirlemek bu gruplara özel çalışmalar yapabilmek açısından önemlidir. Bunun yanı sıra, hekimliğin sorunları bir olmakla beraber, bazı konularda değişik katılımcılık ve temsiliyet önem taşıyabilmektedir. Örneğin insan gücü planlaması konusu, genç hekimleri daha çok endişelendirir ve etkilerken, küçük bir ilde çalışan uzman hekimin öncelikleri daha farklı olabilmektedir. Anatomimizi bilmekle katılımcılığı da artırabiliriz.

Kayıtlı üye sayımız önemli olmakla birlikte, örgütümüzün her kademesinde, kollarda, komisyonlarda, birim temsilcilikleri ve yönetimlerde çalışan aktif üyelerimizin artması Birliğimizi güçlendirecektir.

Meslektaşlarını tanıyan, medikopolitik konularda, sağlık sistemi konusunda bilgisi, birikimi olan ve bu birikimlerden çevresini yararlandırmak isteyen tüm hekim arkadaşları örgütümüzde "aktif" çalışmaya çağırıyoruz.

 

 

[1] Türkiye’de Sağlık İnsangücü (T.C.Sağlık Bakanlığı Yayını 1990)

[2] The Increasing Representativeness of AMA Leaders, JAMA Sept.5,1990 Vol:264, No:9

* Son altı aylık üye kayıtları henüz bilgisayara geçmediğinden değerlendirmeye alınmamıştır.